Wymaz z nosa – przygotowanie do badania, jak przebiega?

Wymaz z nosa – czym jest to badanie?

Przyglądając się bliżej wymazowi z nosa, który zostaje pobrany w celu oceny toczącego się w górnych drogach oddechowych stanu zapalnego (podobne zadanie ma wymaz z gardła), warto podkreślić jego znaczenie we wspomnianym już różnicowaniu nieżytów nosa. Związane są one z uczuciem zatkanego nosa, wycieku wydzieliny, spływaniem jej po tylnej ścianie gardła, kichaniem, swędzeniem etc. Dzielimy je na:

• zakaźne – związane z infekcjami, zwłaszcza wirusowymi oraz bakteryjnymi,
• alergiczne – przede wszystkim dotyczą uczulenia na pyłki, trawy, kurz, poszczególne pokarmy etc.,
• niealergiczne – np. nieżyt hormonalny (występuje m.in. w ciąży oraz w przypadku niedoczynności tarczycy), idiopatyczny, polekowy i inne.

Biorąc pod uwagę alergię, cytologia wymazu z nosa sprawdza się także w sytuacji, gdy pojawia się jej podejrzenie, a nie ma możliwości wykonania innego rodzaju testów. Co ważne, wymaz z nosa jest pomocnym badaniem również w ocenie przebiegu leczenia wymienionych wyżej schorzeń.

Co wykrywa wymaz z nosa?

Materiał pobrany w trakcie wymazu z nosa jest przekazywany do laboratorium, gdzie wykonuje się cytologię. To szczególnie pomocne w przypadku, gdy lekarz w trakcie badania nie jest w stanie zaobserwować patologicznych zmian. Przeprowadzając ów test może więc sprawdzić, czy i jakie stany chorobowe występują – inne komórki pojawiają się bowiem w przypadku alergicznego nieżytu nosa, odmienne zaś w trakcie zmagań z infekcją. Jeśli zaś chodzi o konkretne jednostki chorobowe, wymaz z nosa ma zastosowanie m.in. w diagnozowaniu zakażeń wywoływanych wirusem grypy, RSV czy też anginy ropnej. Ich rozróżnienie jest niezwykle istotne, bowiem wiąże się z odmiennymi sposobami leczenia. Wynik wymazu z nosa pozwala więc jak najszybciej wprowadzić skuteczną terapię, tym samym ogranicza ryzyko rozwoju danej choroby, skraca czas jej trwania oraz chroni innych przed zakażeniem od danego pacjenta.

Co ważne, wykonanie posiewu wymazu z nosa może być wskazane także przed zabiegiem kardio- lub neurochirurgicznym czy też ortopedycznym, co ma na celu wykrycie ewentualnego zakażenia gronkowcem złocistym, który stanowi w takim przypadku istotne zagrożenie nie tylko dla zdrowia, lecz także życia pacjenta. Jest to więc jedno z działań, w których wymaz z nosa stanowi szeroko pojętą profilaktykę.

Przebieg badania

Wartość diagnostyczna wymazu z nosa w dużej mierze zależy od sposobu jego wykonania oraz zaplecza laboratoryjnego. Wymaz powinno pobierać się obustronnie w obszarze jednego centymetra od przedniego brzegu dolnej małżowiny nosowej – w tym celu używa się patyczka zakończonego wacikiem mikrobiologicznym. Materiał następnie powinien być utrwalony na szkiełku.

Badanie jest bezbolesne, chociaż może wywołać pewien dyskomfort. Co ważne, nie wymaga specjalnego przygotowania, lecz w momencie jego przeprowadzania nie powinno się być w trakcie antybiotykoterapii oraz stosowania środków przeciwbakteryjnych (przynajmniej na kilka godzin przed).

W celu wykonania tego typu testu najlepiej udać się do lekarza laryngologa, chociaż przeprowadzają je także lekarze rodzinni czy alergolodzy. Jeśli wystawią skierowanie, badanie można wykonać bezpłatnie w ramach NFZ. Prywatnie jego cena mieści się w zakresie 30-70 zł.

Inne metody pobrania materiału z błony śluzowej nosa

Wymaz z nosa nie jest jedyną metodą pobrania materiału, który umożliwia wykonanie cytologii błony śluzowej tego narządu. Pozostałe techniki to:

• biopsja,
• wyskrobiny,
• popłuczyny.

Pierwsza z wymienionych tu opcji daje najbardziej obiektywne wyniki, lecz jest przy tym nieprzyjemna dla pacjenta oraz wiąże się z ryzykiem krwawienia. Biopsja jest także trudniejsza w przeprowadzeniu, stąd stosuje się ją rzadziej niż pozostałe metody.

Warto jednak zaznaczyć, że z pozostałych trzech technik to właśnie pobranie materiału przy pomocy wymazu z nosa pozwala uzyskać najdokładniejsze wyniki. Zdaje się to być przewagą tego typu testu, a jego pozytywne strony dopełnia także prostota wykonania. Jeśli więc specjalista zaleca przeprowadzenie wymazu z nosa, warto poddać się badaniu i tym samym zwiększyć szansę na prawidłową diagnozę dotykającej nas dolegliwości oraz skuteczność jej leczenia.