Pieczenie w gardle – objaw chorobowy

Pieczenie w gardle – wirusowe zapalenie

Do pieczenia w gardle bardzo często przyczyniają się zmiany zapalne błony śluzowej gardła i migdałków podniebiennych o etiologii wirusowej. Infekcję wywołują zwykle ryno- i koronawirusy. Dolegliwości towarzyszące chorobie przeziębieniowej nie są szczególnie dokuczliwe i po kilku dniach ustępują samoistnie. Ale zdarza się, że wirusy prowadzą do wirusowych zapaleń gardła i migdałków, których ciężki przebieg przypomina anginę paciorkowcową.

W łagodnych infekcjach może wystąpić tylko pieczenie w gardle (bez objawów towarzyszących), ewentualnie połączone z uczuciem drapania. Na ogół jednak pojawia się jednoczesny ból gardła (o różnym natężeniu), który wzmaga się podczas przełykania śliny i przyjmowania pokarmu. Zakażenie wirusowe wiąże się też z nieżytem nosa, kaszlem i stanem podgorączkowym. W ciężkich zapaleniach gorączka sięga do 39 st. C. W czasie badania przedmiotowego obserwuje się silnie zaczerwienioną (czasem nawet żywoczerwoną) błonę śluzową gardła ze zmianami w postaci drobnych pęcherzy lub wybroczyn (z wysiękiem surowiczym). W zakażeniach gardła o podłożu wirusowym migdałki bywają rozpulchnione, ale pozbawione nalotów.

Zobacz także: Przekrwione gardło – przyczyny, sposoby leczenia

Pieczenie w gardle – bakteryjne zapalenie

Infekcje przebiegające z pieczeniem w gardle rzadziej wywołują bakterie. Za anginę najczęściej odpowiada paciorkowiec beta-hemolizujący z grupy A. Proces zapalny zajmuje błonę śluzową gardła i migdałki podniebienne.

Początek choroby przebiega gwałtownie, z wysoką gorączką (nawet do 40 st. C). Pieczeniu w gardle towarzyszy nie tylko uczucie drapania, ale wyjątkowo silny ból, który znacznie utrudnia przełykanie. W badaniu stwierdza się zaczerwienienie i obrzęk migdałków podniebiennych z ropnymi nalotami w postaci charakterystycznych czopów. Często dochodzi do powiększenia węzłów chłonnych podżuchwowych.

Pieczenie w gardle – mononukleoza zakaźna

Pieczenie i drapanie w gardle mogą świadczyć o mononukleozie zakaźnej, którą wywołują wirusy Epsteina-Barr (EBV) grupy Herpes. Obraz kliniczny choroby upodabnia się do anginy bakteryjnej. Pacjenci cierpią z powodu złego ogólnego samopoczucia, powiększonych węzłów chłonnych i migdałków pokrytych zlewnymi nalotami. Pojawia się też nieżyt nosa (z gęstą, śluzową wydzieliną).

W przebiegu choroby występuje wysoka gorączka, która nieznacznie obniża się po podaniu leków przeciwgorączkowych. Wysoka temperatura ciała może utrzymywać się nawet do dwóch tygodni. W niektórych przypadkach po kilku dniach dochodzi do powiększenia wątroby i śledziony.

Czytaj więcej: Mononukleoza zakaźna – sposoby leczenia

Pieczenie w gardle – refluks żołądkowo-przełykowy

Do pieczenia, a nawet palenia w gardle przyczynia się również refluks żołądkowo-przełykowy. Dolny zwieracz przełyku to mięsień o charakterze czynnościowym, ulokowany między przełykiem a żołądkiem. W czasie połykania rozkurcza się, dzięki czemu pokarm zostaje odprowadzony do żołądka. Następnie kurczy się, co przeciwdziała cofaniu się treści żołądkowej do przełyku. Nieprawidłowe funkcjonowanie dolnego zwieracza przełyku lub jego niewydolność prowadzą do refluksu.

Cofanie się pokarmu wraz z sokiem żołądkowym wywołuje szereg uciążliwych objawów. Prócz palenia i pieczenia w gardle, chorzy skarżą się na zgagę i tzw. puste odbijanie z wrażeniem cofania treści żołądkowej do przełyku. Czasem choroba refleksowa manifestuje się też chrypką, suchym kaszlem lub pokasływaniem i bólem w klatce piersiowej, który imituje objawy kardiologiczne.

Refluksowi żołądkowo-przełykowemu sprzyjają m.in. zaburzenia hormonalne, otyłość, nadużywanie alkoholu, a także cukrzyca oraz przyjmowanie niektórych leków (stosowanych w leczeniu choroby niedokrwiennej serca, nadciśnienia tętniczego).

Pieczenie w gardle – łagodzenie i leczenie dolegliwości

Sposoby leczenia dolegliwości zależą od jej przyczyny.

Terapia refluksu żołądkowo-przełykowego jest długotrwała. Na ogół podaje się leki hamujące nadmierne wydzielanie kwasu żołądkowego (inhibitory pompy protonowej), rekomenduje się zmianę stylu życia (np. rezygnację z używek), zmianę diety i spanie w pozycji półleżącej.

W zapaleniu gardła na tle wirusowym stosuje się leczenie objawowe. Zaleca się doustne leki przeciwbólowe i przeciwgorączkowe – paracetamol, ibuprofen. W anginie paciorkowcowej (potwierdzonej badaniem mikrobiologicznym) podaje się antybiotyki z grupy penicylin, np. fenoksymetylopenicylinę. Pacjentom uczulonym na penicylinę przepisuje się cefalosporyny, w pewnych przypadkach makrolidy lub klindamycynę. W zapaleniach lekoopornych lub nawrotowych o ciężkim przebiegu rozważa się zabieg usunięcia migdałków podniebiennych.

Leczenie mononukleozy, podobnie jak innych zakażeń wirusowych, polega na łagodzeniu objawów, tj. przyjmowaniu leków przeciwgorączkowych, przeciwzapalnych. Nie rekomenduje się podawania leków przeciwwirusowych, czasem stosuje się glikokortykosteroidy (m.in. ze względu na znaczny obrzęk migdałków).

Pieczenie, drapanie i ból gardła w przebiegu wirusowych i bakteryjnych zakażeń jamy ustnej i gardła zwalcza się przy pomocy tabletek do ssania, aerozoli i środków do płukania gardła, które zawierają substancje przeciwzapalne, antyseptyczne i miejscowo znieczulające (chlorowodorek benzydaminy). Pewną ulgę przynoszą też inhalacje parowe i ciepłe mleko z miodem. Należy pamiętać o nawadnianiu organizmu (zwłaszcza w infekcjach przebiegających z gorączką), nawilżaniu powietrza w pokoju i odpoczynku w łóżku.

Czytaj również: Przewlekłe zapalenie gardła – jak zwalczyć?