Podgłośniowe zapalenie krtani – objawy, leczenie

Podgłośniowe zapalenie krtani – choroba głównie wirusowa

Aktualnie podgłośniowe zapalenie krtani bywa nazywane też krupem. Kiedyś krup określał ostre błonicze zapalenie krtani o etiologii bakteryjnej (Corynebacterium diphtheriae, maczugowiec błonicy), ale program szczepień skutecznie wyeliminował chorobę, która dziś niemal nie występuje. W niektórych przypadkach do rozwoju krupu bakteryjnego mogą przyczynić się pneumokoki (Streptococcus pneumoniae) i Hemophilus influenzae.

Jednak podgłośniowe zapalenie krtani wywołują przede wszystkim wirusy – ok. 75 proc. zakażeń powoduje wirus paragrypy. Zdecydowanie rzadziej występują zapalenia, za które odpowiada wirus grypy typu A i B, adenowirus, wirus RS i ludzki metapneumowirus.

Wirusy prowadzą do uszkodzeń śluzówki okolicy podgłośniowej krtani i przyczyniają się do jej obrzęku. W wyniku zwężenia światła dróg oddechowych nabieranie powietrza do płuc i oddychanie są utrudnione. Pojawia się świst wdechowy.

Czytaj więcej: Zapalenie krtani – przyczyny, objawy i leczenie

Objawy podgłośniowego zapalenia krtani

Podgłośniowe zapalenie krtani wywołuje zaburzenia oddechowe głównie u małych pacjentów między 6. m.ż. a 5 r.ż. Dotyka ok. 15 proc. dzieci i przeważa u chłopców. Należy mieć na uwadze, że na choroby krtani częściej zapadają alergicy, osoby z obniżoną odpornością lub z wrodzonymi wadami krtani.

Objawy podgłośniowego zapalenia krtani występują nagle i w krótkim czasie istotnie się nasilają. Dolegliwości stają się szczególnie uciążliwe w nocy i nad ranem, w pozycji leżącej. Zwykle bardzo niepokoją opiekunów, ale w większości przypadków choroba ustępuje samoistnie i dość szybko.

Podgłośniowe zapalenie krtani zwiastują symptomy charakterystyczne dla wirusowego zakażenia dróg oddechowych. Po 2-3 dobach pojawia się specyficzny „szczekający” kaszel suchy, przypominający odgłosy foki lub lwa morskiego. Prócz kaszlu i kataru małym pacjentom doskwiera też gorączka i chrypka. Alarmująca jest duszność wdechowa i głośny, wdechowy stridor – dźwięk wywoływany przez powietrze przepływające przez zwężone drogi oddechowe. Czasem skóra ulega zasinieniu, dochodzi do zaciągania międzyżebrzy i ostrych zaburzeń oddechowych.

Podgłośniowe zapalenie krtani może przebiegać bardzo łagodnie, jedynie ze sporadycznym kaszlem lub bardzo ciężko, przyczyniając się nawet do zaburzeń świadomości u dziecka.

Podgłośniowe zapalenie krtani – rozpoznanie

Podgłośniowe zapalenie krtani rozpoznaje się na podstawie objawów. Lekarz bada ich nasilenie, może ocenić saturację przy pomocy pulsoksymetru, wykonać gazometrię. Na początku jednak trzeba wykluczyć inne choroby, które prowadzą do obturacji górnych dróg oddechowych, m.in. nagłośniowe zapalenie krtani, obrzęki naczynioruchowy, bakteryjne zapalenie tchawicy czy obecność ciała obcego w krtani. Opierając się na tzw. skali Westleya, należy ustalić, czy dziecko wymaga hospitalizacji.

W niektórych przypadkach uzasadnione jest wykonanie dodatkowych badań (rentgen szyi, badania krwi, badania wirusologiczne, hodowle wirusa lub bakterii). Zwykle zleca się je tylko w razie wątpliwości co do rozpoznania.

Jak postępować w przypadku podgłośniowego zapalenia krtani?

W przypadku wystąpienia objawów podgłośniowego zapalenia krtani rodzice powinni zachować spokój i starać się wzbudzić w dziecku poczucie bezpieczeństwa – utulić, ukołysać, wziąć na ręce. Należy pamiętać, że krup ma tendencje do samoistnego ustępowania – na hospitalizację kieruje się niecałe 5 procent chorych. Jednak ciężki przebieg choroby i silne duszności wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej – trzeba wezwać pogotowie. Łagodne postaci stanu zapalnego podgłośni zwykle leczy się ambulatoryjnie.

W leczeniu stosuje się glikokortykosteroidy podane doustnie, domięśniowo lub wziewnie, a także nebulizację roztworem adrenaliny. Antybiotykoterapię można włączyć tylko w przypadku zakażeń bakteryjnych. Ciężkie napady duszności wymagają intubacji dotchawiczej.

Zobacz także: Maluch z gorączką – jak przynieść mu ulgę?

Podgłośniowe zapalenie krtani u dziecka

Rodzicom zaleca się intensywnie poić dziecko. Powietrze w pomieszczeniach, w których przebywa chory, musi być odpowiednio nawilżone. Pokoje powinno się często wietrzyć. Gorączkę obniża się przy pomocy leków przeciwgorączkowych (z paracetamolem, ibuprofenem). Nie należy podawać leków wykrztuśnych i przeciwkaszlowych.

Powinno się chronić dziecko przed ewentualnymi powikłaniami, przede wszystkim ściśle przestrzegać zaleceń lekarza. W wyniku nieprawidłowego leczenia podgłośniowego zapalenia krtani może dojść do komplikacji, w tym do rozwoju zapalenia płuc lub zapalenia opon mózgowych.

W szeroko pojętej profilaktyce duże znaczenie mają obowiązkowe szczepienia przeciwko Hemophilus influenzae typu b i błonicy, a także szczepienia przeciw pneumokokom i wirusowi grypy.

Przeczytaj również: Przeziębienie u dzieci – rozpoznanie, sposoby leczenia