Angina Ludwiga – jak wyleczyć ropowicę dna jamy ustnej?

Ropowica dna jamy ustnej – etiologia choroby

Angina Ludwiga może pojawić się u osób w każdym wieku, choć zdecydowanie częściej zapadają na nią dzieci i młodzież. Angina Ludwiga powstaje, gdy w tkankach miękkich dna jamy ustnej dochodzi do zapalenia ropowiczego. Ropowice najczęściej mają podłoże zębopochodne – pojawiają się wskutek nieleczonej próchnicy lub ekstrakcji (wyrwania) zęba, ale także w konsekwencji powikłań zapalenia gardła i migdałków podniebiennych (anginy). Czynnikami sprzyjającymi rozwojowi tej choroby są z pewnością obniżona odporność w przebiegu chorób ogólnoustrojowych, jak cukrzyca i otyłość, oraz niedostateczna higiena jamy ustnej. Warto zauważyć, że angina Ludwiga stanowi powikłania piercingu i zdiagnozowano ją u pacjentów z kolczykiem w języku lub innym ciałem obcym w strukturach zewnętrznych jamy ustnej.

Chociaż angina Ludwiga jest znana jako oddzielna jednostka chorobowa już od ponad 180 lat, wciąż nie do końca wiadomo, w jaki sposób się rozwija. Pewne jest, że za zakażenie ropowicze dna jamy ustnej mogą odpowiadać:

• bakterie gram ujemne – beztlenowce,
• gram dodatnie – tlenowce,
• grzyby.

Miejsce po ekstrakcji, podobnie jak ząb z próchnicą, stanowi siedlisko rozmaitych bakterii. Część z nich to beztlenowce, które naturalnie bytują w mikroflorze jamy ustnej. I chociaż na co dzień są niegroźne, to pod wpływem określonych czynników zyskują predyspozycje, by stać się źródłem zakażenia.

Przeczytaj również: Angina to wirus czy bakteria? Jak sobie z nią radzić?

Ropowica dna jamy ustnej – objawy

Angina Ludwiga, czyli ropowica, to rozlane, ostre zmiany zapalne, obejmujące jednocześnie kilka sąsiadujących przestrzeni anatomicznych. W przebiegu tej choroby zmiany ropne pojawiają się po obu stronach dna jamy ustnej, w przestrzeniach podjęzykowej, podżuchwowej, przygardłowej, sprawiając, że język przesuwa się ku górze, blokując tym samym swobodny przepływ powietrza. W efekcie u chorego występują problemy z mówieniem, oddychaniem. Pojawia się ślinotok i duszności. Są to jednak objawy późniejsze. Pierwsze symptomy to zwykle ogólne osłabienie, gorączka, dreszcze, bóle głowy, ból gardła z utrudnionym przełykaniem. Rozprzestrzenienie się stanu zapalnego i związane z nim zesztywnienie języka świadczy o zaawansowanym już stadium choroby, wymagającej natychmiastowej interwencji chirurgicznej oraz hospitalizacji. Angina Ludwiga jest chorobą ciężką i zagrażającą życiu oraz zdrowiu pacjenta nie tylko dlatego, że utrudnia oddychanie. To zakażenie o charakterze zstępującym, co oznacza, że stopniowo obejmuje narządy twarzoczaszki i kolejne położone poniżej, aż do śródpiersia. Ropowica tym różni się od ropnia, że nie jest otoczona pierścieniem włóknistym, więc może się bez przeszkód rozprzestrzeniać na kolejne tkanki, powodując ich sukcesywne zniszczenie, mogące prowadzić nawet do posocznicy lub wstrząsu septycznego.

Angina Ludwiga – rozpoznanie

Znaczący wpływ na przebieg i leczenie Anginy Ludwiga ma faza rozwoju choroby, w której zostanie rozpoznana. Im wcześniej to nastąpi, tym lepiej. Niestety angina Ludwiga w początkowym stadium nie daje charakterystycznych objawów – osłabienie, ból głowy i gardła, gorączka z dreszczami mogą oznaczać wiele chorób – od przeziębienia do anginy ropnej czy grypy. Z kolei bardziej miarodajny obrzęk dna jamy ustnej może mylnie sugerować inne, równie rzadkie schorzenia, jak gruźlicę albo promienicę, a nawet być błędnie rozpoznany jako nowotwór.

W diagnostyce ropowicy, poza standardowymi badaniami przedmiotowym i podmiotowym oraz testami laboratoryjnymi (leukocytoza, CRP, prokalcytonina), wykonuje się także USG (choć bywa ono trudne w miejscach ograniczonych anatomicznie), tomografię komputerową (TK) lub rezonans magnetyczny (MRI).

Zobacz także: Kamienie migdałkowe – dlaczego powstają i jak je wyleczyć?

Angina Ludwiga – leczenie

Rozpoznanie anginy Ludwiga każdorazowo wiąże się z koniecznością leczenia szpitalnego. Wynika to ze specyfiki choroby, w trakcie której zakażenie rozwija się bardzo dynamicznie, a zarazem niebezpiecznie. Dlatego też pacjent musi pozostawać pod ścisłą obserwacją.

Ponieważ przy anginie Ludwiga częstość występowania duszności jest ogromna, w pierwszej kolejności rozważa się wykonanie intubacji, a nawet tracheotomii – wykonuje się ją, gdy stan jest ciężki. Dalszy schemat postępowania obejmuje drenaż zakażonych tkanek oraz wdrożenie antybiotykoterapii dożylnej. Jeśli przyczyną ropowicy jest chory ząb, niezbędne jest jego usunięcie. Uznaje się, że ekstrakcja powinna nastąpić najszybciej, jak to możliwe, ponieważ pozwala skrócić czas hospitalizacji. W leczenie szpitalne wpisane jest ponadto żywienie pozajelitowe oraz zapewnienie choremu odpowiedniego poziomu nawodnienia.

Powodzenie leczenia zależy przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby, charakteru jej przebiegu oraz cech indywidualnych pacjenta. Angina Ludwiga wykryta wcześnie, z wcześnie przeprowadzonym drenażem daje bardzo dobre rokowania. Inaczej jest niestety w przypadku nasilonych objawów, świadczących o rozległym zakażeniu.

Sprawdź: Opryszczkowe zapalenie gardła u dzieci i dorosłych – jak radzić sobie z objawami?