Alergiczne zapalenie gardła – jak sobie z nim radzić?

Zapalenie gardła – kiedy podejrzewać podłoże alergiczne?

W przebiegu infekcji wirusowej wraz z bólem gardła pojawia się stan podgorączkowy, nieżyt nosa, kaszel, bóle mięśniowe. Podczas zapalenia bakteryjnego dolegliwości ze strony gardła intensyfikują się: gorączka rośnie, powiększają się migdałki, występuje ropna wydzielina.

W pewnych przypadkach pacjenci skarżą się na długotrwały ból gardła bez dodatkowych symptomów, właściwych zakażeniom bakteryjnym i wirusowym. Czasem problem wywołują czynniki drażniące (np. dym tytoniowy), suche powietrze wysuszające śluzówkę, przeciążenie krtani i strun głosowych, a nawet zmiany hormonalne lub przyjmowanie wybranych leków. Po wykluczeniu przyczyn tego typu należy rozważyć zapalenie gardła o podłożu alergicznym. Najczęściej cierpią na nie pacjenci, którzy mają już za sobą epizody uczuleń (np. objawy skórne tzw. pokrzywkę, katar sienny). Alergiczne zapalenie gardła często dotyka osoby z alergią pokarmową lub wziewną.

Alergiczne zapalenie gardła –przyczyny i objawy

W dużym skrócie – alergia to nieprawidłowa i nadmierna reakcja układu immunologicznego na styczność z czynnikiem uczulającym (nieszkodliwym i obojętnym dla zdrowia). Komórki układu odpornościowego rozpoznają alergen jako zagrożenie i podejmują z nim walkę.

Zapalenie gardła o podłożu alergicznym rozwija się na skutek podrażnienia śluzówki przez alergen pokarmowy, wziewny (wdychany z powietrza) lub wydzielinę z nosa, która spływa po tylnej ścianie gardła. W konsekwencji gardło staje się zaczerwienione i pojawia się obrzęk błony śluzowej. Choroba objawia się pieczeniem, drapaniem i bólem gardła, a także problemami z przełykaniem śliny i pokarmu, swędzeniem i uczuciem fizycznej przeszkody w gardle. Diagnostyka opiera się na testach skórnych oraz diecie (najpierw eliminacyjnej, potem prowokacyjnej). Terapia polega przede wszystkim na unikaniu czynników uczulających i przyjmowaniu tzw. leków objawowych.

Zobacz także: Alergiczny nieżyt nosa, a uporczywy ból gardła

Alergeny – jak sobie z nimi radzić?

Po ustaleniu alergenu zaleca się wyeliminować go z diety lub otoczenia, ewentualnie maksymalnie ograniczyć z nim kontakt. W przypadku uczulenia na pyłki należy zminimalizować ekspozycję na ten czynnik – unikać spacerów w czasie pylenia roślin (w ostateczności wychodzić na zewnątrz w maseczce chirurgicznej). Nie wolno suszyć prania na dworze, lepiej nie otwierać okien. Gdy alergenem okażą się roztocza, warto nabyć specjalne pokrowce antyalergiczne na poduszki i materace i prać pościel w wysokich temperaturach. Kuchnię i łazienkę powinno utrzymywać się w czystości (by nie dopuścić do rozwoju pleśni). Uczuleni na sierść kota i psa nie powinni trzymać zwierząt w domu, jak również unikać kontaktu z nimi.

Można poddać się też zabiegom odczulającym. Immunoterapia alergenowa jest jedyną formą przyczynowego leczenia alergii (koryguje zaburzenia immunologiczne). Kuracja obniża wrażliwość pacjenta na alergen, dzięki czemu objawy uczulenia nie występują lub są mniej natężone. Decyzję o rozpoczęciu immunoterapii powinien podjąć specjalista alergolog po uzyskaniu zgody chorego. Wcześniej należy udzielić pacjentowi dokładnych informacji nt. korzyści i wad kuracji.

Przeczytaj również: Przeziębienie latem – objawy, przyczyny, leczenie

Leczenie alergicznego zapalenia gardła

Symptomy alergii pojawiają się w wyniku działania histaminy, naturalnej substancji obecnej w organizmie. Jej nieaktywną postać gromadzą komórki tuczne. Ale gdy zostanie uwolniona i wydzielona do miejsca, które zostało podrażnione na skutek działania czynników zewnętrznych, wywołuje przykre objawy, np. zaczerwienienie skóry, obrzęk błon śluzowych gardła, nosa oraz nadmierną produkcję wydzieliny śluzowej. Lekarz, w celu łagodzenia dolegliwości, może zalecić leki przeciwhistaminowe (najczęściej blokery H1).

Leki przeciwhistaminowe I generacji wywołują wiele działań niepożądanych (jak senność, zaburzenia koncentracji, koordynacji ruchowej), co utrudnia codzienne funkcjonowanie. Jednak działanie nasenne, uspokajające, przeciwlękowe wykorzystuje się m.in. w łagodzeniu objawów alergii u dzieci, szczególnie gdy dolegliwości zaburzają sen. Leki przeciwhistaminowe I generacji przyczyniają się także do uczucia suchości w jamie ustnej, problemów podczas mikcji, zaburzeń widzenia. Przeciwwskazaniem do ich stosowania jest jaskra, przerost gruczołu krokowego, uszkodzenie szpiku kostnego oraz nadwrażliwość na lek.

Leki przeciwhistaminowe II generacji zwykle nie wywołują wymienionych działań niepożądanych (ale niektóre z nich wykazują działanie kardiodepresyjne). Na ogół nie ograniczają aktywności życiowej pacjentów (po ich zażyciu można prowadzić pojazdy). Podaje się je doustnie lub bezpośrednio na śluzówkę. Ostatni sposób pozwala uzyskać duże stężenie leku w konkretnym miejscu i uniknąć ewentualnych działań niepożądanych. Z reguły leki aplikowane miejscowo zaczynają szybciej działać (np. obkurczać naczynia krwionośne). Warto nadmienić, że lek podany donosowo spłynie z wydzieliną i uśmierzy dolegliwości ze strony gardła.