Jak zbić gorączkę? Domowe sposoby na wysoką temperaturę

Co to jest gorączka?

Temperatura naszego ciała uzależniona jest od wielu zmiennych czynników, w tym m.in. od wieku, rytmu dobowego, poziomu aktywności fizycznej, płci – u kobiet zwiększa się podczas menstruacji i w ciąży, miejsca pomiarowego i procesów metabolicznych. Gorączka jest stanem termicznym, o którym można mówić wyłącznie wówczas, gdy temperatura wynosi powyżej 38 stopni Celsjusza. Warto przy tym podkreślić, że stan pomiędzy 37,1 a 38,0 stopni Celsjusza określa się mianem stanu podgorączkowego. Za optymalną i prawidłową temperaturę ciała uznaje się wartość 36,6 stopni.

Gorączka jest naturalną reakcją naszego systemu odpornościowego przed czynnikami, które mogą stanowić potencjalne zagrożenie dla naszego organizmu, w tym m.in. drobnoustrojami chorobotwórczymi.

Przyczyny gorączki – o czym może świadczyć wysoka gorączka?

Zarówno gorączka u dziecka, jak i u osoby dorosłej zazwyczaj świadczy o tym, że organizm atakowany jest przez drobnoustroje – wirusy, bakterie, grzyby lub pasożyty. W takiej sytuacji można mówić o gorączce infekcyjnej, która towarzyszy m.in. grypie, anginie, przeziębieniu, zapaleniu ucha, zapaleniu opon mózgowo-rdzeniowych czy zakażeniu układu oddechowego. Oprócz tego gorączka może pojawiać się także na skutek:

• przegrzania lub odwodnienia organizmu,
• sytuacji stresogennych,
• ciąży i menstruacji,
• ząbkowania,
• szczepienia (wówczas można mówić o gorączce poszczepiennej)
• chorób autoimmunologicznych,
• chorób nowotworowych.

Kiedy gorączka zagraża życiu chorego?

Organizm człowieka źle znosi gorączkę powyżej 39°C i wymaga ona obniżania, gdyż prowadzi do znacznego osłabienia chorego. Podwyższona temperatura ciała jest niebezpieczna zwłaszcza dla osób mających problemy z układem krążenia oraz chorujących na padaczkę, ponieważ gorączkamoże wywołać kolejny napad.

Szczególnie niepokojąca jest także wysoka gorączka u dzieci, których układ immunologiczny nie jest w stanie walczyć tak dobrze z drobnoustrojami atakującymi organizm, jak w przypadku osób dorosłych. U maluchów szczególnie często występuje tzw. rumień nagły, określany bardziej potocznie jako gorączka trzydniowa, kiedy temperatura ciała może wzrosnąć nawet do 40°C.

Domowe sposoby na gorączkę

Wielu pacjentów, chcąc uniknąć wizyty u lekarza rodzinnego, stara się obniżyć gorączkęnaturalnymi, domowymi sposobami, znanymi od pokoleń. Co najlepiej pomaga na gorączkę? Jak można ulżyć choremu dziecku lub dorosłemu członkowi rodziny w domowym zaciszu? Najpopularniejsze metody niefarmakologiczne to:

• chłodne okłady na gorączkę (należy zmoczyć zimną wodą ręcznik lub włożyć w bawełnianą pieluszkę kostki lodu i przykładać kompresy do karku, czoła, pach i pachwin chorego),
• napary z ziół (działanie napotne ma m.in.: szałwia, wiązówka błotna, krwawnik, owoce malin i jeżyn, kora wierzby, a także kwiat lipy),
• sok z czarnego bzu (również ma właściwości napotne, dodany do herbaty wzmacnia organizm i przyspiesza powrót do zdrowia),
• syrop z sosny (uwielbiany przez dzieci ze względu na słodki smak, wspomaga układ odpornościowy, zawiera witaminę C, wzmacnia, łagodzi nie tylko gorączkę, lecz także kaszel, jest pomocny przy problemach z górnymi drogami oddechowymi oraz zapaleniu gardła),
• miód lipowy (podobnie jak napar z kwiatu lipy, również wykazuje właściwości przeciwgorączkowe),
• ciepłe mleko z miodem i czosnkiem (tradycyjny napój przeciwgorączkowy i przeciwbakteryjny, przyrządzany w polskich domach od pokoleń),
• chłodząca kąpiel (woda powinna być zimniejsza od ciała chorej osoby zaledwie o 2-3°C, nie może być lodowata, aby nie wywołać szoku).

Warto zwrócić uwagę, że wyżej wymienione sposoby powinny być stosowane razem z leczeniem farmakologicznym. Szczególnie chłodne okłady i kąpiel są przydatne w sytuacjach gdy nasz organizm słabo reaguje na leki. Stosowanie wyłącznie niefarmakologicznych środków jest dopuszczalne w przypadku wystąpienia stanu podgorączkowego.

Przy gorączce istotne jest również intensywne nawadnianie organizmu – wskazane jest dostarczanie choremu dziennie około 3 l płynów pod różną postacią (woda, napary ziołowe, herbaty z cytryną i miodem, rozgrzewający, domowy rosół). Lekkostrawna, pełnowartościowa dieta również pomoże wrócić do sił i skutecznie walczyć z wysoką temperaturą.

Jak zbić gorączkę? Farmakologiczne sposoby

Popularny sposób na gorączkę to oczywiście sięganie po leki zawierające w swoim składzie ibuprofen lub paracetamol. Leki na bazie ibuprofenu można stosować u dzieci od 3 miesiąca życia, paracetamol jest bezpieczny nawet dla małych pacjentów, będących jeszcze w okresie noworodkowym (oczywiście rodzice powinni wcześniej skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą). Warto dodać, że ibuprofen (podobnie jak inne leki należące do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych) nie jest wskazany dla kobiet w ciąży, pacjentów z problemami gastrycznymi ani ciężką niewydolnością wątroby oraz nerek.

Leki na gorączkę są dostępne pod różnymi postaciami, w formie tabletek, syropów, saszetek z proszkiem, czopków, można nawet podawać je dożylnie, ale tylko w uzasadnionych przypadkach. Warto pamiętać, aby preparaty apteczne stosować zgodnie ze wskazaniami lekarza i nie przekraczać zalecanych dobowych dawek, by nie doprowadzić do przedawkowania (przykładowo zbyt duża dawka leku na bazie paracetamolu może wywołać nawet ostrą niewydolność wątroby).

Jak widać, istnieje naprawdę wiele sposobów na skuteczne i szybkie obniżenie podwyższonej temperatury ciała. Jednak należy pamiętać, że nic nie zastąpi profesjonalnej konsultacji lekarskiej, zwłaszcza w przypadku wystąpienia gorączki u dzieci i noworodków, dla których objaw ten może być szczególnie niebezpieczny (może zagrażać nie tylko zdrowiu, lecz także życiu maluchów, z czego nie wszyscy rodzice zdają sobie sprawę). Jeśli oprócz wysokiej temperatury zauważalne są u chorego inne dolegliwości towarzyszące, takie jak problemy z oddychaniem, drgawki, sztywność karku czy omamy, należy jak najszybciej zgłosić się do najbliższej przychodni lub szpitala.