Czerwone gardło – objawy, przyczyny i sposoby leczenia

Czerwone gardło w trakcie infekcji wirusowych

Najczęstszą przyczyną objawów ze strony gardła są infekcje wirusowe. U dzieci, które przekroczyły 3. rok życia, wirusy stanowią źródło około 70-85 proc. przypadków ostrego zapalenia gardła i migdałków, zaś u dorosłych nawet 90-95 proc. Najczęściej mierzymy się wtedy z zakażeniem rhinowirusami, koronawirusami lub adenowirusami. 

Głównymi objawami infekcji wirusowych są nieprzyjemne doznania ze strony górnych dróg oddechowych. Może pojawiać się katar, uczucie zatkanego nosa, kichanie, a także symptomy wskazujące na nieżyt gardła – ból, pieczenie, swędzenie, uczucie nadmiernej suchości, obrzęk oraz właśnie zaczerwienienie. Dodatkowo możemy odczuwać także ogólne osłabienie, ból głowy, mięśni, stawów, zaś temperatura może być nieznacznie podwyższona, co powinno minąć około trzeciego dnia infekcji. Najdłużej utrzymującym się objawem jest zazwyczaj kaszel, który może występować jeszcze przez około 2-3 tygodnie. 

Przeczytaj również: Angina ludwiga – jak wyleczyć ropownicę dna jamy ustnej?

Co pomoże na infekcję wirusową?

W przypadku zakażeń wirusowych nie ma konieczności stosowania antybiotykoterapii. Stosujemy leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe, zawierające ibuprofen lub paracetamol, a także dodatkowe farmaceutyki mające na celu łagodzenie objawów. Aby złagodzić objawy płynące ze strony gardła, możemy zastosować: pastylki do ssania, roztwory do płukania, aerozole. Pomocnym składnikiem jest benzydamina, należąca do grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ), pomaga zmniejszyć ból, działa przeciwobrzękowo, antyseptycznie i przeciwzapalnie. Jest składnikiem leków na gardło, które możemy kupić bez recepty.

W łagodzeniu objawów zakażeń wirusowych pomocne są także następujące domowe sposoby. Chcąc złagodzić ból, suchość oraz zaczerwienienie gardła, warto zastosować:

• miód – cechuje się właściwościami przeciwwirusowymi, przeciwbakteryjnymi, przeciwzapalnymi, łagodzi podrażnienia, regeneruje tkanki, nawilża oraz zmniejsza ból. Możemy przyjmować go m.in. pod postacią przypominającą pastylki do ssania – skrystalizowany nabieramy na łyżeczkę i ssiemy do całkowitego rozpuszczenia. Im dłużej, tym lepiej!

• siemię lniane – płukanka z siemienia lnianego pozwala wytworzyć w gardle swego rodzaju „warstwę ochronną”, która działa przede wszystkim łagodząco, nawilżająco oraz ułatwia regenerację miejsc objętych stanem zapalnym. Do jej przygotowania potrzebujemy dwóch łyżek rozgniecionych lub świeżo zmiksowanych nasion siemienia – zalewamy je gorącą wodą i odstawiamy na kilkanaście minut pod przykryciem. W tym czasie wytworzy się zawiesina, którą następnie płuczemy gardło. Powtarzamy tę czynność 3-4 razy dziennie.

• ziołowe płukanki – płukanki warto przygotowywać także z ziołowych naparów, m.in. z bzu czarnego, tymianku, szałwii lub rumianku. Zadziałają na gardło łagodząco, przeciwzapalnie, a niektóre także wykrztuśnie. Pamiętajmy jednak, aby przed wykonaniem płukanki odczekać aż napar odpowiednio ostygnie – zbyt gorący zamiast pomóc, może podrażnić i poparzyć tkanki.

Czerwone gardło w trakcie infekcji bakteryjnych

Znacznie rzadsze niż infekcje wirusowe są zakażenia powstałe na tle bakteryjnym – u dzieci stanowią 15-30 proc. przypadków, zaś u dorosłych zaledwie 5-10 proc. Najczęściej odpowiadają za nie paciorkowce beta‑hemolizujące grupy A o nazwie Streptococcus pyogenes, które stanowią przyczynę m.in. anginy ropnej. Poza silnie zaczerwienionym gardłem, w przebiegu infekcji bakteryjnej zwykle występują także:

• wysoka gorączka (przekraczająca 38,5-39℃).
• nalot na języku oraz migdałkach,
• przekrwienie i obrzęk migdałków, czopy ropno-śluzowe w kryptach,
• powiększone podżuchwowe i szyjne węzły chłonne,
• silny ból gardła,
• wybroczyny na podniebieniu,

W przypadku zakażenia bakteryjnego objawy zwykle pojawiają się nagle i od razu z dużą intensywnością. W przypadku zaobserwowania tych objawów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza, ponieważ należy zastosować leczenie przyczynowe – antybiotyk.

Czy zatem leczenie objawowe ma w powyższym przypadku jakieś znaczenie? Tak! Wspomniane wcześniej domowe sposoby oraz farmaceutyki łagodzące nieprzyjemne objawy także będą pomocne. Stanowią jednak dodatek, podstawą staje się zaś odpowiednio dobrana antybiotykoterapia 

Przeczytaj także: Opryszczkowe zapalenie gardła u dzieci i dorosłych – jak radzić sobie z objawami?

Inne przyczyny zaczerwienienia gardła?

• Alergia – problemy z gardłem bardzo często występują w przypadku uczulenia na pyłki roślin lub w związku z alergiami pokarmowymi.
• Podrażnienie spowodowane nadmiernym obciążeniem narządu głosu – często związane z wykonywanym zawodem, pojawia się np. u nauczycieli, aktorów, piosenkarzy, lektorów etc.
• Narażenie na oddychanie dymem papierosowym lub innymi substancjami zanieczyszczającymi powietrze.
• Refluks żołądkowo-przełykowy – cofająca się, drażniąca treść regularnie podrażnia błony śluzowe gardła.
• Przesuszenie tkanek – w konsekwencji zbyt słabego nawilżenia tkanek może powstawać stan zapalny, któremu towarzyszy opisywane zaczerwienienie.

Jak radzić sobie z zaczerwienieniem i innymi problemami z gardłem?

Łatwo wywnioskować, że sposoby radzenia sobie z zaczerwienieniem gardła zależą od źródła problemu. Jeżeli przyczyną jest nadmierne przesuszenie organizmu, konieczne będzie zwracanie uwagi na odpowiednie nawodnienie. Osoby dorosłe powinny spożywać około 2-2,5 l płynów dziennie. Należy wziąć pod uwagę także wilgotność powietrza w pomieszczeniach, w których najczęściej i najdłużej przebywamy. Optymalny dla naszych organizmów poziom wilgotności to 45-65 proc., przy czym w budynkach ogrzewanych lub klimatyzowanych często te wartości są znacznie niższe. Jeżeli mamy taką możliwość, często wietrzmy pomieszczenia lub zainwestujmy w nawilżacze powietrza – zdrowie naszego gardła zdecydowanie na tym zyska.

Jeśli zaś chodzi o nadmierne obciążenie głosu, podstawą powinna być nauka odpowiedniej emisji. Nieprawidłowy sposób używania narządów głosu może powodować poważne problemy, z bezgłosem włącznie. Należy w związku z tym pamiętać o regularnych przerwach w mówieniu, nawilżaniu gardła łagodzącymi płynami, m.in. naparami z wymienionych wyżej ziół oraz unikaniu stosowania ostrych przypraw i picia zbyt dużej ilości kawy (podkreśla się jej działanie odwadniające, co dodatkowo wysusza tkanki).

W przypadku alergii lub refluksu żołądkowo-przełykowego wskazane jest przede wszystkim stosowanie się do zaleceń lekarzy specjalistów. Konsultacja lekarska jest również wskazana, gdy poza zaczerwienieniem gardła pojawiają się inne objawy o intensywnym przebiegu. Do lekarza należy udać się również gdy zaczerwienienie gardła nie mija lub następuje pogorszenie.

Zobacz również: Różnice między mononukleozą a anginą